Sinir sisteminin yapılanması

 

Merkezi sinir siteminin yapılanması şu alt başlıklarla incelenebilir:

Omurilik

• Refleks merkezi
• Otonom hareket devreleri
• Beyin-PSS arası iletişim

OMURİLİK	31  ÇİFT SPİNAL SİNİR
Servikal (Boyun)	8 çift
Torasik (Göğüs)	12 çift
Lumbar (Bel)	5 çift
Sakral (Bel altı)	5 çift
Coccyx (Koksiks; Kuyruk sokumu)	1 çift

Beyin Sapı

Orta Beyin (midbrain)

• • Göz hareketleri, görme işitme sistemlerinin ara istasyonları…
• Pons (köprü)
  • Solunum, beyincik-beyin arası iletişim…
• Medulla (soğan)
  • Soluma, kan basıncı, yutma, kusma vb merkezleri…

Beyincik (Cerebellum)

İstemli hareketlerin koordinasyonu-planlanması -gerçekleştirilmesi; duruşun (postürün) korunması, kafa ve göz hareketlerinin koordinasyonu…

Talamus ve Hipotalamus

• Talamus: Duyuların ve motor sinyallerin ara durağı…
• Hipotalamus: Vücut sıcaklığı, besin alımı, su dengesi merkezleri; üst endokrin kontrol merkezi!

Ara Beyin (Diensefalon)

• Homeostatik kontrol merkezleri
• Talamus – “ara durak” ve duyusal integrasyon
• Hipotalamus
  • Açlık, stres
  • Susuzluk:  Vücut ozmolaritesi
  • “Savaş/kaç” yolakları
  • Öfke ve korku
  • Sirkadian ritimler
  • Endokrin sistemin koordinasyonu

Diensefalon: Hipofiz ve Pineal (epifiz) bez

• Hipofizin trofik ve diğer hormonları…
• Epifiz bezi (pineal)
  • Melatonin
  • Uykunun düzenlenmesi

Corpus Callosum

• Beyin yarımküreleri arasında iletişimi sağlayan sinir hücresi uzantıları demetidir.

Beyin (cerebrum): Limbik Sistem

• Bazal ganglionlar –hareketin kontrolü
• Limbik sistem
  • Singulat girus –hisler…
  • Hippokampus –öğrenme ve hafıza
  • Amigdala –hisler ve hafıza

Limbik Sistem Bozuklukları

• Cluver-Bucy sendromu
  • Hafıza bozuklukları (anterograd amnezi)
  • Yön bulma sorunları
  • Anksiyete bozuklukları
  • Cinsel işlev bozuklukları
• Bazal Gangliyonların hastalıkları:
  • Parkinson hastalığı
  • Huntington hastalığı
  • Subtalamik çekirdek hasarları

Beyin kabuğu (korteks):

• Algılama: İşitme, görme, koku, kaslar ve iç organlardan gelen duyular…
• Akıl yürütme, veri entegrasyonu
• İstemli davranışların yönlendirilmesi bu bölümde gerçekleşir.
• Frontal (önkafa) – istemli hareketler, davranışlar, algılama
• Parietal (yankafa) – Duyusal algılama
• Oksipital (artkafa) – Görme
• Temporal (şakak) – koku, işitme ve tat duyuları…

Beyin Yarımküreleri / Lateralizasyon

Sağ Beyin	Sol Beyin
Sentez Bütüncül düşünme Duygular Sanatsal faaliyetler Anlamlandırma	Analiz İndirgemeci düşünme Matematik Planlama Anlama