Serum kalsiyum seviyesinde düşüklük, fosfat düzeyinde yükseklik ve bazen de magnezyum seviyesinde düşüklük hipoparatiroidizm tanısı koymada önemlidir. Bu durumda aşağıdaki hemşirelik bakımı planları uygulanır.
Hemşirelik Tanısı: Hipoparatiroidizm Aktivite intoleransı
Nedeni: Yorgunluk ve kas zayıflığı
Beklenen Sonuçlar:
Artmış aktivite toleransı: Hasta dispne, taşikardi olmadan ve kan basıncı yükselmeden günlük işleri sürdürdüğünü ve günlük aktivitelerini daha az yorularak yaptığını ifade eder.
Hemşirelik Girişimleri:
- Hastanın aktivite düzeyini değerlendirmek (aktivite sırasındaki solunum, nabız, kan basıncı değişiklikleri, kas iskelet sisteminde meydana gelen değişiklikler).
- Değişiklikler olduğunda aktiviteyi bırakmak
- Hastanın toleransına göre aktivite düzeyini artırmak.
- Hastayı bağımsız şekilde hareket etmesi için cesaretlendirmek.
- Hareket sırasında gerektiğinde yardım isteyebileceğini bildirmek.
- Hasta aktivitelerini dinlenmeye vakit ayıracak şekilde planlamak.
Hemşirelik Tanısı: Etkisiz havayolu temizliği
Nedeni: Hipokalsemiye bağlı larenks ödemi, larenks kaslarının kontraksiyonu
Beklenen Sonuçlar: Solunum hızı, ritmi ve derinliğinin normal sınırlardadır, oskültasyonda havayolları sesleri normaldir.
Hemşirelik Girişimleri:
- Solunum güçlüğü ve larenjiyal olup olmadığını değerlendirmek
- Hava yolu açıklığını sağlamak ve sürdürmek
- Gerektiğinde kullanmak üzere aspiratör, airway, oksijen tüpü, trakeostomi setini daima hasta yatağının yakınında bulundurmak.
Hemşirelik Tanısı: Kardiyak outputta düşme
Nedeni: Hipokalsemi nedeniyle gelişen disritmiler ve myokardın disfonksiyonu
Beklenen Sonuçlar: Kardiyak output normal ve stabildir, vital bulgular normaldir.
Hemşirelik Girişimleri:
- Vital bulguları değerlendirmek ve izlemek.
- Bulantı ve kusma varsa, sıvı-elektrolit dengesini değerlendirmek.
- Kardiyak fonksiyonları değerlendirmek: Q-Tinterval değişiklikleri, anormal T ve P dalgaları.
Hemşirelik Tanısı: Yaralanma riski
Nedeni: Hipokalsemiye bağlı tetaniler
Beklenen Sonuçlar:
Yaralanma riski azalmıştır: Serum kalsiyum düzeyi normal sınırlardadır, dispne, kas spazmları, chvostek ve trousseau bulguları yoktur.
Hemşirelik Girişimleri:
- Vital bulgu, refleksler, EKG değişikliklerini izlemek.
- Patolojik EKG bulgusu varsa, tetaninin erken semptomlarını kontrol altına alabilmek için hekim ile işbirliği yapmak, parenteral kalsiyum uygulamak.
- Kalsiyum verilmeden 1-2 saat önce ve verildikten 1-2 kalsiyum ve fosfor düzeylerini takip etmek.
- IV kalsiyum uygularken ekstravazasyonun önlenmesi için infüzyon yerini dikkatli bir şekilde gözlemek.
- Ekstravazasyon geliştiğinde hemen infüzyon yerini değiştirmek.
- Tetaniler sırasında hastanın yaralanmasını önlemek için hasta yatağının yüksek olmamasin sağlamak
HASTA-AİLE EĞİTİMİ VE TABURCULUK PLANI
Hipoparatiroidizm tanısında, hemşire tarafından hasta ve yakınlarına verilecek eğitimde aşağıdaki amaçlar gerçekleştirilir:
- Hastalık hakkında genel bilgiler vermek,
- Fiziksel ve emosyonel değişikliklerinin nedenini açıklamak
- Hasta yakınlarına erken belirtilerini öğretmek ve bu belirtiler olduğunda mutlaka hekime haber verilmesi gerektiğini söylemek,
- Hasta yakınlarına kasılma öncesinde ve sırasında oluşan davranışları gözlemelerini ve kaydetmelerini söylemek,
- Evyçevresini yaralanmaları önleyecek şekilde düzenlemelerini söylemek,
- Tolere edebildikleri ile birlikte kas güçsüzlüğü ya da yorgunluğu artıran günlük aktiviteleri kaydetmelerini söylemek,
- Kullanılan/kullanılacak ilaçların adı, dozu, alınım zamanı, alınma yolu, etkileri ve yan etkilerini anlatmak, hekime danışmadan önerilen ilaçlar dışında başka ilaç almamalarını söylemek,
- Kalsiyum ve D vitamininden zengin, fosfordan fakir bir diyetle beslenmesi, sıvı alımını artırması konusunda bilgi vermek,
- Hasta yakınlarına Chvostek ve trousseau bulgularını nasıl kontrol edeceklerini öğretmek,
- Tedavinin başarısında düzenli izlemin/kontrolün önemini vurgulamak.